دوره 9 (1399)
دوره 8 (1398)
دوره 7 (1397)
دوره 6 (1396)
دوره 5 (1395)
دوره 4 (1394)
دوره 3 (1393)
دوره 2 (1392)
دوره 1 (1391)
موضوعات = زبان شناسی
تعداد مقالات: 42
1. دیدگاه هولیزم یا کل‌انگاری در تفسیر «تِبْیَاناً لِکُلِّ شَیْءٍ»
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 191-204
چکیده
قرآن کتابی است که حقایق آن پایان‌ناپذیر است و چشمه‌های بی‌پایان دانش از آن سرچشمه می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که خود را «تِبْیَاناً لِکُلِّ شَیْءٍ» معرفی می‌کند؛ اما چگونه قرآن باوجود محدودبودن ... بیشتر
2. بررسی پدیده بینامتنیت قرآنی در اشعار «علی بن عیسی إربلی»
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 163-174
چکیده
قرآن کریم یکی از حوزه‌های فعال و پردامنة مطالعات ادبی و زبانشناختی است که محققان بسیاری بدان تمایل پیدا کرده‌اند. یکی از زمینه‌های مطرح در این خصوص، نگاه «بینامتنیت» به این کتاب آسمانی است. بینامتنیت ... بیشتر
3. بازخوانی معناشناسی سوگندها در سوره فجر با محتوای آن
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 111-128
چکیده
قرآن کتاب هدایت بشر، برای ارتباط با مخاطبان خود روش‌های متعددی را برگزیده است. به کار بردن سوگند یکی از این روش‌ها است که در بسیاری از نمونه‌ها کاربرد این اسلوب برای از بین بردن شک و تردید مخاطب است. ... بیشتر
4. گونه‌شناسی ساختار چینش آیات در رکوعات قرآنی (مطالعۀ موردی سوره بقره)
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 73-94
چکیده
یکی از مباحث جدید قرآن‌شناسی، مطالعۀ الگوهای گفته‌پردازی در زبان (بیان) قرآن کریم است. بررسی این موضوع از زوایای مختلف امکان‌پذیر است؛ یکی از آنها بازخوانی کوشش‌های مرتبط با این موضوع در میان متقدمان ... بیشتر
5. بررسی نسبت انسان و عالم هستی براساس روابط جانشینی در زبان نمادین قرآن
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 53-72
چکیده
قرآن به‌عنوان متنی ادبی دارای گونه‌های زیبایی‌شناختی است که لایه‌های معنایی به‌هم‌پیوستۀ آن در عین یکپارچگی معنایی در چینش واژگان «تفصیل» یافته است؛ بنابراین نیازمند ابزاری است که مخاطب را ... بیشتر
6. تحلیل گفتگوی حضرت موسی و فرعون در سایۀ مربع ایدئولوژیک ون دایک
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 21-36
چکیده
تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکردی جدید از تحلیل گفتمان، روشی است که در کشف جهان‌بینی گفته پرداز اهمیت بالایی دارد. تئون ون دایک از نظریه پردازان برجسته ی حوزه ی تحلیل گفتمان انتقادی با ... بیشتر
7. بررسی استعاره‌های شیئی در جزءهای بیست و شش تا سی‌ام قرآن مجید
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 1-20
چکیده
پژوهش حاضر، استعاره‌های شیئی را از جزء بیست و ششم (ابتدای سوره احقاف) تا جزء سی‌ام قرآن مجید تحلیل کرده است. هدف اصلی پژوهش، تعیین مهم‌ترین حوزه‌های مقصد در استعاره‌های مفهومی شیءبنیاد و تبیین‌شناختی ... بیشتر
8. نقدی بر توجیه اعرابی و تفسیر آیه 24 سورۀ یوسف در کتاب «الاثرالعقدی»
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 129-144
چکیده
در کتاب «الاثر العقدی فی تعدد التوجیه الاعرابی لآیات القرآن الکریم» چگونگی نقش باورهای کلامی مفسران فرقه‌های اهل سنت و جماعت (پیروان سلف)، اشاعره، معتزله، صوفیه، خوارج و شیعه در تعدد توجیه اعرابی ... بیشتر
10. چالش‌ها و راهکارهای برگردان «کم» خبری در ترجمه‌های فارسی قرآن کریم
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 119-136
چکیده
ترجمۀ قرآن کریم از این دیدگاه که کتاب فرستاده‌شدۀ خداوند و شامل احکام و دستورات الهی، هدایت بشر و معجزه پیامبر اسلام به شمار می‌رود، توجه بسیاری از مترجمان و اندیشمندان را به خود جلب کرده است. ازآن‌جایی ... بیشتر
11. بررسی ساختار موسیقایی سورۀ مبارکۀ «العادیات»
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 100-117
چکیده
قرآن کریم، یکی از زیباترین متون ادبی است که سبک ویژه‌ای دارد و از واژه‌ها و عبارت‌های موزون و متوازنی تشکیل شده که از ورای آن، آهنگی دلنشین ساخته است. این آهنگ گاه شنیدنی است وگاه احساس پژواک و آوایی ... بیشتر
12. بررسی و تحلیل گفتگوهای سورۀیوسف(ع) در قرآن براساس نظریۀ گرایس
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 35-50
چکیده
کاربردشناسی زبان، یکی از دانش‌های بین‌رشته‌ای است که هدف آن، تأمل و دقت در سازوکار رابطۀ ساختار و عناصر سازندۀیک متن برای درک بهتر چگونگی روند تکوین معنی و معانی نهفته در آن است. مکالمه و گفت‌وگو یکی ... بیشتر
13. «معناشناسی» واژۀ طوبی با تکیه بر محور هم‌نشینی و جانشینی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 67-84
چکیده
در قرآن کریم واژۀ «طوبی» تنها یک‌بار در سیاق پاداش به مؤمنان در آیۀ 29 سورۀ رعد به کار رفته است. با وجود این، از عصر نزول قرآن تا زمان معاصر، بحثی دقیق و ساختارشناسانه از این لغت ارائه نشده است و ثمرۀ ... بیشتر
14. اعجاز زبانی - سبکی قرآن کریم (بررسی نظریۀ نظم در سورۀ زمر)
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 85-100
چکیده
از مسائلی که دانشمندان حوزۀ علوم قرآن از همان ابتدای نزول توجه ویژه‌ای به آن داشته‌اند، نظم قرآنی و ارتباط آن با مسئلۀ اعجاز است تا اینکه این مهم نزد عبدالقاهر جرجانی به اوج خود رسید؛ چه وی با اسلوبی ... بیشتر
15. بسط استعاری مفاهیم ذهنی مرتبط با «روز قیامت» در قرآن کریم از منظر معناشناسی شناختی (براساس طرحوارههای تصویری حجمی)
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 17-34
چکیده
معناشناختی شاخه‌ای از دانش زبانشناسی شناختی است که سعی در ایجاد برقراری ارتباط میان واژه‌ها و مفاهیم ذهنی از طریق الگوگیری از افعال فیزیکی و اندام‌های جسمی انسان دارد. ازجمله شیوه‌هایی که معناشناسی ... بیشتر
16. بررسی نظریه‌های صدق و کذب در حوزه زبانشناسی بر محور آیۀ نخست سورۀ منافقون
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 185-200
چکیده
در حوزه زبانشناسی نظریه‌های پرشماری در تعریف صدق و کذب جریان داشته است. اندیشمندان مسلمان نیز در حوزه‌های مختلف علمی بدین امر همت گماشتهاند. آنان دو ملاک برای صدق و کذب در نظر داشته‌اند، ... بیشتر
17. تأثیر فعل «کانَ» در پیدایش وجوه قرائت قرآن
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 201-212
چکیده
تحلیل‌های نحوی متفاوت از آیات قرآن با پدیده اختلاف قرائت در این متن مقدس، پیوندی تنگاتنگ و درخور تحقیق دارد. در این راستا پاره‌ای از اختلافات قاریان قرآن به انعطاف‌پذیری نحوی فعل «کانَ» باز می‌گردد. ... بیشتر
18. نقش صور بیانی در تبیین مضامین قرآنی در تفسیر تسنیم (از ابتدای سورة حمد تا انتهای سورة توبه)
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 87-106
چکیده
یکی از ابعاد مهم اعجاز قرآن، اعجاز بیانی بوده و علم بیان در کشف مراد جدی آیات قرآن نقش مهمی را ایفا می‌کند به همین علت مفسران در طول تاریخ همواره ظرائف بیانی قرآن را مورد توجه ویژه قرار داده اند. در بین ... بیشتر
19. سبک‌شناسی سورۀ واقعه براساس تحلیل زبانی
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 65-86
چکیده
سبک‌شناسی شاخه‌ای از علم زبانشناسی است که کاربرد عمدۀ آن در جنبۀ ادبی متون است. تغییر سبک یکی از ویژگی‌های برجسته در قرآن کریم است. از سبک‌شناسی چون ابزاری برای فهم ساختار و سبک قرآن استفاده می‌شود. ... بیشتر
20. معناشناسی و ملاک‌شناسی جدال احسن قرآنی
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 45-64
چکیده
قرآن کریم تکیه‌گاه نخست مباحث تربیت و تبلیغ است که در کنار حکمت، برهان و موعظۀ حسنه، اتخاذ روش جدال به نیکوترین وجه را به پیامبر و مؤمنان دستور داده است. در این مقاله تلاش شده است مفهوم و معیارهای جدال ... بیشتر
21. تحلیل زیبایی‌شناسی آیات قرآن کریم برپایۀ عنصر انسجام و پیوستگی بررسی نمونه‌ای سوره‌های جزء سی‌ام
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 107-126
چکیده
ازجمله عواملی که در آفرینش زیبایی‌های قرآن کریم و کشف ظرافت‌ها و لایه‌های پنهان آن نقش برجسته‌ای دارد، مسئلۀ انسجام و پیوستگی آن است. هالیدی و حسن نخستین بار نظریۀ انسجام و پیوستگی متن را مطرح کردند. ... بیشتر
22. تحلیل زبانشناختی اختلاف قرائت در ماده «فَتَحَ» و «فتَّح»
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 213-228
چکیده
نویسندگان منابع دانش لغت معنای «فتح» به تخفیف و «فتَّح» به تشدید را دو گونه بیان کرده‌اند: برخی «فتح» و «فتَّح» را مترادف دانسته‌اند؛ اما عده‌ای از لغت‌پژوهان در معاجم لغوی ... بیشتر
23. بررسی و آسیب‌شناسی ترجمۀ حرف تعریف (ال) در قرآن کریم
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 151-168
چکیده
مقولۀ تعریف به (الف و لام) یکی از مباحث مهم بلاغی قرآن در موضوع علم معانی است و دقت و توجه لازم نداشتن در ترجمه حرف مدّ نظر سبب تغییر معنا و مراد واقعی کلام الهی و برداشت ناصحیح از آیات الهی می‌شود. باتوجه ... بیشتر
24. ارزیابی دوگانگی رسم‌الخطِ ادوات «إنّما، أنّما، کُلّ‌ما و أین‌ما» و بازتاب آن در ترجمه‌های فارسی معاصر قرآن کریم
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 163-186
چکیده
یکی از مسائل مشکل‌زا در ترجمه و تفسیر قرآن، توجه به رسم‌الخط خاص برخی از واژگانی است که در نگارش به دو شکل گوناگون نوشته شده‌اند و برداشت‌های معنایی متفاوت را فراهم آورده‌اند. در این راستا در مقاله ... بیشتر
25. بررسی معانی شعاعی عناصر بافتبنیان در گفتمان قرآنی
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 199-218