دوره 9 (1399)
دوره 8 (1398)
دوره 7 (1397)
دوره 6 (1396)
دوره 5 (1395)
دوره 4 (1394)
دوره 3 (1393)
دوره 2 (1392)
دوره 1 (1391)
کلیدواژه‌ها = معناشناسی
تعداد مقالات: 18
1. بازشناسی مفهوم «کظم» در سیاق آیات قرآن کریم
دوره 9، شماره 1 ، بهار و تابستان 1399، ، صفحه 15-32
چکیده
در کتاب‌های لغت سه معنای محوری «فروخوردن خشم یا اندوه»، «امساک و جمع‌کردن» و «ضبط و حبس کردن در باطن برای آشکارنشدن» برای مادة «کظم» ارائه شده است؛ به‌صورتی که معانی تمام استعمالات ... بیشتر
2. تقابل‌های معنایی حق در قرآن براساس معناشناسی ساختگرا
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 175-190
چکیده
یکی از ویژگی‌های برجسته و طبیعی موجود در یک زبان، تقابل معنایی است که معناشناسی نوین ساختگرا آن را بالنده کرد. تقابل معنایی، یکی از انواع روابط مفهومی در سطح واژه است که با استفاده از آن و سایر روابط مفهومی، ... بیشتر
3. معناشناسی نفس در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 51-66
چکیده
نفس از واژههای کلیدی در حوزة انسان‌شناسی است؛ ازاین‌رو، از دیرباز مکاتب کلامی، عرفانی، تفسیری و روایی به آن توجه کردهاند. این پژوهش با استفاده از روش معناشناسی، مفهوم نفس از دیدگاه قرآن کریم را تبیین ... بیشتر
4. «معناشناسی» واژۀ طوبی با تکیه بر محور همنشینی و جانشینی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 67-84
چکیده
در قرآن کریم واژۀ «طوبی» تنها یک‌بار در سیاق پاداش به مؤمنان در آیۀ 29 سورۀ رعد به کار رفته است. با وجود این، از عصر نزول قرآن تا زمان معاصر، بحثی دقیق و ساختارشناسانه از این لغت ارائه نشده است و ثمرۀ ... بیشتر
5. معناشناسی واژۀ «وجه» در قرآن
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 45-66
چکیده
معناشناسی واژگان قرآن از روش‌های نوین پژوهش در قرآن کریم است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی قرآن، حوزه‌های معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آنها، بررسی و برخی لایههای معنایی ... بیشتر
6. بررسی معناشناختی کاربرد مفهوم «رزق» در قرآن کریم
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 103-118
چکیده
یکی از مفاهیم پرکاربرد در قرآن کریم مفهوم «رزق» است. رزق در برخی اوصاف خدا ازجمله «الرزّاق» تجلی می‌یابد و با برخی مفاهیم اساسی در نظام معنایی قرآن کریم پیوند دارد. در این نوشتار سعی شده است ... بیشتر
7. بررسی زبانشناختی تشابه‌ها و تفاوت‌های صرفی و نحوی و لغوی گفت‌وگوهای پیامبران در سورۀ اعراف
دوره 6، شماره 1 ، بهار و تابستان 1396، ، صفحه 189-206
چکیده
با پژوهشی در قرآن کریم درمی‌یابیم که بیشترین آیاتِ مربوط به گفتوگو در سورۀ اعراف به‌کار رفته است. گاه گفتوگو میان پیامبران و قومشان، گاه میان خدای متعال و پیامبران و یا میان خدای متعال و بنی‌آدم ... بیشتر
8. روش‌شناسی تفسیر واژگانی اهل بیت با محوریت روایات تفسیری اصول الکافی
دوره 6، شماره 1 ، بهار و تابستان 1396، ، صفحه 87-108
چکیده
روایات تفسیری مهمترین منبع فهم اهل البیت (ع) از قرآن کریم است. اهل بیت (ع) مفسر واقعی کلام وحی هستند و در فهم قرآنی جایگاه ویژه‌ای دارند (مطلع). در این پژوهش با بررسی روایات واژه‌محور در تفسیر قرآن یا همان ... بیشتر
9. تحلیل لایههای معنایی- اخلاقی محبت در قرآن کریم با توجه به سیاق
دوره 5، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1395، ، صفحه 59-80
چکیده
واژۀ «محبت» یکی از کلیدیترین واژههای اخلاقی قرآن کریم است. در این مقاله کوشش شده است لایههای معنایی محبت با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس کارکرد انواع سیاق مشخص شود و به این پرسش ... بیشتر
10. معناشناسی «بین» در قرآن براساس روابط جانشینی و همنشینی
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 59-76
چکیده
چکیده معناشناسی «بین» در قرآن بر اساس روابط همنشینی و جانشینی معناشناسی واژگان قرآن از مهمترین ضرورت ها و رسالتی بر دوش پژوهشگران زبان عربی است، که برای درک و فهم قرآن، لازم و ضروری است، گرچه خرد ... بیشتر
11. معناشناسی واژه کتاب در قرآن بر پایه روابط همنشینی
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 137-158
چکیده
واژه «کتاب»، یکی از مفاهیم اساسی قرآن است که از دیرباز مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده‌است. این واژه 231 مرتبه در قرآن ذکر‌شده و در همنشینی با واژههای کلیدی همچون قرآن، حق، امام و حکمت قرار‌گرفته‌است. ... بیشتر
12. متناسب‌سازی نظریه «مربع معناشناسی» در قرآن‌کریم
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 121-136
چکیده
معارف اسلامی همواره بر بهره‌گیری از همه سطوح و لایههای معنایی قرآن‌کریم، تأکید دارد؛ بنابراین، جامعیت و چند لایه‌بودن قرآن‌کریم، مستلزم علمی‌است که بتواند به کنه و جان این کتاب پی ببرد. در هر دوره ... بیشتر
13. تحلیل و نقد معنای واژه «أنّی» در ترجمه‌های فارسی قرآن (با تأکید بر نقش سیاق در ترجمه)
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 17-36
چکیده
ترجمه برخی از واژه‌ها و عبارت‌های قرآنی با دشواری‌هایی روبروست و معنای آنها را نمی‌توان با مراجعه به کتب لغت و یا استعمالات قرآنی فهمید، از این روی باید از بافت و سیاق(اعم از سیاق کلمه، آیه، آیات، ... بیشتر
14. معناشناسی اتهام جنون به پیامبر(ص) با تکیه بر پاسخ‌های قرآن به این اتهام
دوره 4، شماره 1 ، بهار و تابستان 1394، ، صفحه 77-92
چکیده
آیات قرآن به‌روشنی بیانگر آن هستند که مشرکان صدر اسلام، هنگام نزول قرآن‌کریم و به تناسب زمان، مکان و شرایط، در برابر قرآن و پیامبر(ص)، عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان می‌دادند که بخشی مهمی از آنها ... بیشتر
15. نگرشی به نظام چند معنایی در قرآن کریم
دوره 2، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1392، ، صفحه 119-137
چکیده
از مباحث مهم زبان‌شناسی در زمینه معناشناسی، اصطلاح «چند معنایی» است که از گذشته تا به امروز، یکی از مباحث مهم زبان‌شناسی بوده است. در این جستار، پدیده چند معنایی از جهت دلالت‌های یک واژه بر ... بیشتر
16. حوزه معنایی تدبر در قرآن کریم
دوره 2، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1392، ، صفحه 41-54
چکیده
مفهوم تدبر در شبکه معنایی قرآن با برخی از مفاهیم قرآنی پیوند خورده است که از کنار هم قرار دادن این مفاهیم، حوزه معنایی تدبر در قرآن شکل می‌گیرد. این حوزه معنایی در آیات مکی شامل مفاهیم؛ قول، کتاب ... بیشتر
17. پیشنهاد الگویی بر متناسب سازی روش های معناشناسی در مطالعات قرآنی
دوره 2، شماره 1 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 83-108
چکیده
قرآن کریم متنی چندلایه و سرشار از پیچیدگی های زبانی معنایی است . یکی از سطوح این کتاب نیز لایه الفاظ است. بررسی تاریخ علوم قرآنی، بیانگر تلاش های گسترده بشر به منظور کشف معانی الفاظ و ارتباط آن ها با یکدیگر ... بیشتر
18. معناشناسی تطبیقی واژه علقه در قرآن و طب
دوره 1، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1391، ، صفحه 95-110