دوره 9 (1399)
دوره 8 (1398)
دوره 7 (1397)
دوره 6 (1396)
دوره 5 (1395)
دوره 4 (1394)
دوره 3 (1393)
دوره 2 (1392)
دوره 1 (1391)
کلیدواژه‌ها = قرآن
تعداد مقالات: 26
1. گسست یا پیوست میان خدا و انسان، معناشناسی متن‌های «قرب» در قرآنی کریم
دوره 9، شماره 1 ، بهار و تابستان 1399، ، صفحه 177-194
چکیده
قرب از موضوعات مطرح در رابطۀ میان انسان و خداوند است. قرآن در آیات متعدد، با تکیه بر اصل قرب مستمر خداوند به انسان، تصور هر نوع فاصله را از این رابطه منتفی می‌داند. برای وجود تفاوت‌ها و گاه شباهت‌های ... بیشتر
2. تحلیل روابط بینامتنی علم الهی در قرآن کریم و صحیفۀ سجادیه
دوره 9، شماره 1 ، بهار و تابستان 1399، ، صفحه 119-136
چکیده
یکی از رویکردهای مهمی که نگرش نوینی را در افق مطالعات علوم انسانی و دینی فراهم آورده، پژوهش‌های بینامتنی است. بازآفرینی متون، حاصل رویکرد ادبی - زبانی به متن غایب و متن حاضر است. این نوع نگرش، متونی را ... بیشتر
3. بررسی نسبت انسان و عالم هستی براساس روابط جانشینی در زبان نمادین قرآن
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 53-72
چکیده
قرآن به‌عنوان متنی ادبی دارای گونه‌های زیبایی‌شناختی است که لایههای معنایی به‌هم‌پیوستۀ آن در عین یکپارچگی معنایی در چینش واژگان «تفصیل» یافته است؛ بنابراین نیازمند ابزاری است که مخاطب را ... بیشتر
4. دیدگاه هولیزم یا کل‌انگاری در تفسیر «تِبْیَاناً لِکُلِّ شَیْءٍ»
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 191-204
چکیده
قرآن کتابی است که حقایق آن پایان‌ناپذیر است و چشمه‌های بی‌پایان دانش از آن سرچشمه می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که خود را «تِبْیَاناً لِکُلِّ شَیْءٍ» معرفی می‌کند؛ اما چگونه قرآن باوجود محدودبودن ... بیشتر
5. مصداق‌یابی واژۀ «زقوم» در قرآن با تأکید بر منابع تفسیری و گیاه‌شناسی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 155-170
چکیده
طبق آیات مبارکۀ قرآن، یکی از مجازات‌های در نظر گرفته شده برای دوزخیان، تناول از گیاهی با نام «زقوم» است. از ویژگی‌های این گیاه، ایجاد حرارت و عطش در بدن گنهکاران است و تشبیه ثمرۀ آن به «سر شیاطین»، ... بیشتر
6. نقد و بررسی ترجمۀ الهی قمشه‌ای و مکارم شیرازی از سورۀ مبارکۀیوسف با تأکید بر نظریۀ سطح صرفی‌نحوی گارسس
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 191-154
چکیده
نقد و بررسی روش‌های ترجمه به‌ویژه در چند دهه اخیر محور توجه ترجمه‌پژوهان قرآن کریم قرار گرفته است. توجه و اهتمام فراوان در این عرصه، نشان می‌دهد نگرش مثبت زبان‌شناسان و ترجمه‌پژوهان در زمینۀ نیل به ... بیشتر
7. «معناشناسی» واژۀ طوبی با تکیه بر محور همنشینی و جانشینی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 67-84
چکیده
در قرآن کریم واژۀ «طوبی» تنها یک‌بار در سیاق پاداش به مؤمنان در آیۀ 29 سورۀ رعد به کار رفته است. با وجود این، از عصر نزول قرآن تا زمان معاصر، بحثی دقیق و ساختارشناسانه از این لغت ارائه نشده است و ثمرۀ ... بیشتر
8. سبک‌شناسی سورۀ واقعه براساس تحلیل زبانی
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 65-86
چکیده
سبک‌شناسی شاخه‌ای از علم زبان‌شناسی است که کاربرد عمدۀ آن در جنبۀ ادبی متون است. تغییر سبک یکی از ویژگی‌های برجسته در قرآن کریم است. از سبک‌شناسی چون ابزاری برای فهم ساختار و سبک قرآن استفاده میشود. ... بیشتر
9. معناشناسی و ملاک‌شناسی جدال احسن قرآنی
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 45-64
چکیده
قرآن کریم تکیه‌گاه نخست مباحث تربیت و تبلیغ است که در کنار حکمت، برهان و موعظۀ حسنه، اتخاذ روش جدال به نیکوترین وجه را به پیامبر و مؤمنان دستور داده است. در این مقاله تلاش شده است مفهوم و معیارهای جدال ... بیشتر
10. تحلیل زبانشناختی اختلاف قرائت در ماده «فَتَحَ» و «فتَّح»
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 213-228
چکیده
نویسندگان منابع دانش لغت معنای «فتح» به تخفیف و «فتَّح» به تشدید را دو گونه بیان کردهاند: برخی «فتح» و «فتَّح» را مترادف دانسته‌اند؛ اما عده‌ای از لغت‌پژوهان در معاجم لغوی ... بیشتر
11. تأثیر نقش‌نماهای گفتمانی «واو» و «فاء» در تحلیل معنی آیات قرآن
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 139-160
چکیده
زمینه: تحقیق در نقش‌نماهای گفتمانی یکی از حوزه‌های مطالعاتی بکر در زمینۀ دانش زبان‌شناسی است. این واحدها عمدتاً ارزشی کاربردشناختی و فرادستوری دارند؛ یعنی در ساحت متنی و بینافردی نقش‌هایی را به عهده ... بیشتر
12. معناشناسی واژۀ «وجه» در قرآن
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 45-66
چکیده
معناشناسی واژگان قرآن از روش‌های نوین پژوهش در قرآن کریم است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی قرآن، حوزه‌های معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آنها، بررسی و برخی لایههای معنایی ... بیشتر
13. تحلیل معنی‌شناختی واژۀ «ضلال و اوصاف آن» در قرآن
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 23-44
چکیده
شناخت معانی واژگان قرآن و تبیین میدان معنایی آنها از دیرباز توجه مفسران و قرآنپژوهان را جلب کرده است. واژۀ ضلال و مشتقات آن از جمله واژههایی است که در قرآن از بسامد نسبتاً بالایی برخوردار است. این ... بیشتر
14. تحلیل لایههای معنایی- اخلاقی محبت در قرآن کریم با توجه به سیاق
دوره 5، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1395، ، صفحه 59-80
چکیده
واژۀ «محبت» یکی از کلیدیترین واژههای اخلاقی قرآن کریم است. در این مقاله کوشش شده است لایههای معنایی محبت با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس کارکرد انواع سیاق مشخص شود و به این پرسش ... بیشتر
15. جمله‌های منفی اسمیه و دلالت‌های معنایی آنها در قرآن کریم
دوره 5، شماره 1 ، بهار و تابستان 1395، ، صفحه 105-120
چکیده
در کنار درک روابط نحوی میان اجزای کلام، تلاش برای فهم معنا نیز میتواند کارکردهای معناشناسی ساختارهای نحوی را به خوبی نشان بدهد. در قرآن کریم آیات متعددی با ساختارهای تعبیری و نحوی مشابه و نزدیک به ... بیشتر
16. جلوه‌هایی از اقتصاد زبانی در قرآن کریم«بررسی موردی جزء 26ـ 30»
دوره 5، شماره 1 ، بهار و تابستان 1395، ، صفحه 87-104
چکیده
اقتصاد زبانی گفتاری است که در همه زبان‌های دنیا وجود دارد و به این معناست که کمترین فعالیت عضلانی و ذهنی برای ارائه معانی و مفاهیم مدّ نظر ارائه گردد و به دیگر بیان همان اصلی است که از آن به نام «اصل ... بیشتر
17. بینامتنی قرآن کریم با صحیفه سجادیه
دوره 5، شماره 1 ، بهار و تابستان 1395، ، صفحه 21-36
چکیده
امروزه یکی از رویکردهای مهم در پژوهش‌های مربوط به علم نشانه‌شناسی، مطالعات بینامتنی است که یادآور تعامل متون با یکدیگر است. این نوع پژوهش‌ها با کشف و تحلیل نشانه‌های رابط میان متون، به درک بهتر متن ... بیشتر
18. بررسی زبانشناختی قرائت واژه «غرفة» در آیه «إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِهِ»+
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 1-16
چکیده
درباره‌ی نحوه‌ی قرائت کلمه‌ی «غرفه» در آیه‌ی «فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنیِّ وَ مَن لَّمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنیِّ إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَهَ بِیَدِهِ» (بقره:249) اختلاف ... بیشتر
19. تغییر معنایی واژگان در قرآن کریم
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 37-58
چکیده
زبان یک پدیده زنده و متحوّل بوده و بسیار پیش آمده که بر اثر عواملی، از جمله تحولات زمانی و مکانی و فرهنگی، ساختار زبان به‌طور کلییا بخشی از آن عناصر آن از جمله واژگان آن، تغییراتی را بپذیرد. زبان عربی ... بیشتر
20. معناشناسی اتهام جنون به پیامبر(ص) با تکیه بر پاسخ‌های قرآن به این اتهام
دوره 4، شماره 1 ، بهار و تابستان 1394، ، صفحه 77-92
چکیده
آیات قرآن به‌روشنی بیانگر آن هستند که مشرکان صدر اسلام، هنگام نزول قرآن‌کریم و به تناسب زمان، مکان و شرایط، در برابر قرآن و پیامبر(ص)، عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان می‌دادند که بخشی مهمی از آنها ... بیشتر
21. بررسی معناشناختی تاریخی و توصیفی واژه مقت
دوره 3، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 19-38
چکیده
مراد از معناشناسی مفردات قرآن، شناخت معانی آنها در دو حوزه تاریخی و توصیفی است. درمعناشناسی تاریخی، با تکیه بر کتب لغت، تاریخی و شعر، معلوم میشود که واژه‌ی «مقت»بنا بر سنت خاص زمان جاهلیت، بر ... بیشتر
22. گونه شناسی توجیه اعراب در قرآن
دوره 3، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 91-116
چکیده
اعراب قرآن و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی، یکی از کهن‌ترین علوم اسلامی قرآنی است. از سویی دیگر، به دلایلی، گاهی برای یک یا چند لفظ، عبارت قرآنی، اعراب‌های مختلفی ذکر شده یا محتمل میشود. ... بیشتر
23. بررسی و نقد معناشناسی قرآنی ایزوتسو
دوره 3، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 39-52
چکیده
معناشناسی ساختگرای واژگانی یکی از شاخه‌های معناشناسی است که ایزوتسو رویکرد در‌زمانی آن را در حوزه قرآنی بر پایه نظریه معنایی لئو وایسگربر و زبان‌شناسی قومی ارائه کرده است. ایزوتسو در معناشناسی ... بیشتر
24. اثر بافت کلام در تعیین اعراب و عامل
دوره 3، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 1-18
چکیده
مفسران در تبیین و تفسیر آیات از اعراب آیه سخن می‌گویند و حتی به دلیل اهمیت اعراب در تبیین و تفسیر معنای آیه، کتب بسیاری پیرامون اعراب القرآن نگاشته شده است؛ اما مطالعه این کتب نشان می‌دهد گاهی در بیان ... بیشتر
25. جستاری در تبارشناسی ماده «قرأ» در ساخت واژه «قرآن
دوره 2، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1392، ، صفحه 21-40