بتول مشکین فام؛ اعظم دهقانی
چکیده
معناشناسی شناختی معنا را با تکیه بر شناخت یعنی پردازش اطلاعات در مغز انسان بررسی می‌کند. در معناشناسی شناختی تمام مفاهیم زبانی مقوله‌بندی می‌شوند. یکی از مباحث مهم زبانی که با تکیه بر معناشناسی شناختی ...
بیشتر
معناشناسی شناختی معنا را با تکیه بر شناخت یعنی پردازش اطلاعات در مغز انسان بررسی می‌کند. در معناشناسی شناختی تمام مفاهیم زبانی مقوله‌بندی می‌شوند. یکی از مباحث مهم زبانی که با تکیه بر معناشناسی شناختی مطالعه میشود، مبحث حروف عطف در زبان عربی و بهویژه در قرآن کریم است.در معناشناسی شناختی واژهها بهویژه حروف عطف معنای اصلی و سرنمونی دارند که این مفهوم سرنمونی در مفاهیم فرعی حرف نیز مشاهده میشود؛ بر این اساس، بسیاری از معانی فرعی که برای حروف مطرح میشود، بهگونهای با معنای سرنمونی گره میخورد و شبکه معنایی شکل میگیرد. پس علت کاربرد حرفی خاص در سخن بهویژه در متون قرآنی باتوجه به موقعیت مفهومسازی میشود. حرف «ثمّ» از حروف پرکاربرد در میان حروف عطف عربی است که 338 مرتبه در قرآن کریم به کار رفته است. در این مقاله با کمک روش توصیفیتحلیلی و با تکیه بر شبکۀ شعاعی مفهوم «ثمّ» بدین نتیجه دست یافته شده که معنای سرنمونی «ثمّ» در قرآن کریم، همان فاصله میان معطوف و معطوفعلیه و معانی فرعی آن شامل ترتیب زمانی فاصلهدار، رابطۀ صعودی میان دو رخداد همجنس، رابطۀ نزولی میان دو رخداد همجنس و تناسبنداشتن این دو است.
