فاطمه صالحی؛ احمد رضا ذاکری
دوره 4، شماره 1 ، بهار و تابستان 1394، ، صفحه 1-22
چکیده
علم معانی - به عنوان یکی از شاخههای بلاغت اسلامی- علاوه بر پیشینه مشترک، در بسیاری از زمینهها و مباحث دیگر نیز با دانش زبانشناسی و به تبع آن نظریههای نقد ادبی معاصر مشابهتهای فراوانی دارد. یاکوبسن ...
بیشتر
علم معانی - به عنوان یکی از شاخههای بلاغت اسلامی- علاوه بر پیشینه مشترک، در بسیاری از زمینهها و مباحث دیگر نیز با دانش زبانشناسی و به تبع آن نظریههای نقد ادبی معاصر مشابهتهای فراوانی دارد. یاکوبسن یکی از نظریهپردازان حوزه زبان و زبانشناسی است که دیدگاههای وی در بررسی نقشهای ششگانه زبان بسیار شبیه به نکات مطرح شده در مبحث «مقتضای حال و مقام» و «خبر» و «انشاء» در علم معانی است. وی شش جزء تشکیلدهنده ارتباط را تعیینکننده نقشهای زبان دانسته و آرای خود را تحت عنوان نظریه ارتباط (Communicative Theory) ارائه میکند. مقاله حاضر با تکیه بر آیات قرآن کریم -که فنون بلاغت اعم از صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع همگی مولود نزول آن است- سعی در بررسی و نمایاندن مشترکات، همپوشانیها و مشابهتهای موجود میان علم معانی و نظریه ارتباط یاکوبسن دارد.